سلامت روده طیور
عدم سلامت روده طیور نه تنها باعث هدر رفتن غذا و پول می شود، بلکه رشد، ایمنی و سایر عملکردهای متابولیک را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. روده سالم، پرنده را قادر می سازد از هر ماده مغذی، بهترین استفاده را ببرد، که این مسئله در طولانی مدت، برای معیارهای سلامتی و عملکرد مانند افزایش وزن و تولید مثل کاملا ضروری است. خوشبختانه، طیف گسترده ای از راه های ساده و مقرون به صرفه وجود دارد که پرورش دهندگان و متخصصان بهداشت و تغذیه می توانند بوسیله آنها سلامت روده و دستگاه گوارش را حفظ نمایند.
هدف این مقاله بررسی حوزه سلامت روده طیور و ترسیم عوامل کلیدی است که در توسعه و حفظ عملکرد مطلوب روده، مهم هستند. در ادامه، ابتدا به معرفی دستگاه گوارش طیور می پردازیم و سپس عواملی که بر این دستگاه تاثیر میگذارد را بررسی خواهیم کرد.
دستگاه گوارش طیور
دستگاه گوارش طیور، یک لوله تخصصی است که از منقار شروع می شود و به کلواک ختم می شود. وظیفه اصلی دستگاه گوارش، تبدیل و هضم غذا به اجزای اصلی آن، برای جذب و استفاده توسط پرنده است. دستگاه گوارش به پنج ناحیه مجزا تقسیم شده است:چینه دان، پیش معده، سنگدان، روده کوچک (اثنی عشر،ژژونوم و ایلئوم) و روده بزرگ (سکوم(روده کور) ،رکتوم وکلواک) هر یک از این مناطق نقش خاصی در فرآیند هضم و جذب مواد مغذی دارند.
برای بهره وری مطلوب خوراک، مواد مغذی باید از نظر تغذیه ای در دسترس و دارای کیفیت مناسبی باشند و علاوه بر خود دستگاه گوارش، شرایط محیطی روده(میکروبیوتا) نیز باید برای فعالیت آنزیم مساعد باشد و همچنین پرزهای روده باید به خوبی شکل گرفته باشند تا امکان جذب بهینه را فراهم کنند. اما میکروبیوتای روده چیست و پرزهای روده باید چه شرایطی داشته باشند؟ برای پاسخ به این پرسش ها، مطالعه این مقاله را ادامه دهید.
پرزهای روده:
یکی از مهمترین ویژگی های رشد روده طیور پس از هچ، رشد سریع پرزهایی است که برآمدگی های انگشت مانندی در روده کوچک هستند که سطح جذب مواد مغذی را افزایش می دهند. عدم رشد صحیح پرزها در اوایل دوره پرورش (زمانی که رشد پرزها بیشتر انجام می شود) منجر به ایجاد پرزهای کوچک در پرنده می شود که خطر سوء جذب مواد مغذی و عدم تعادل باکتریایی را افزایش می دهد.هرچه پرزها طولانی تر باشند، سطح جذب بیشتر است و آنزیم های بیشتری برای تجزیه مولکول های پیچیده تولید می شود.
میکروبیوتا روده یا فلور معده
میکروبیوتای روده یک جامعه پیچیده از باکتری ها، قارچ ها، ویروس ها و تک یاخته هایی است که در امتداد مجرای روده طیور ساکن هستند. به طور معمول، روده کوچک حاوی تعداد کمی باکتری است، اما روده بزرگ و سکوم حاوی میلیاردها باکتری مشترک هستند.
میکروبیوتای روده نقش مهمی در سلامت پرنده ایفا می کند، زیرا از روده در مقابل عوامل بیماری زا محافظت می کند، رشد و بلوغ سیستم ایمنی را، تحریک می کند و باعث رشد و عملکرد صحیحِ بافت های روده می شود. میکروبیوتای روده، پویا است و با افزایش سن پرنده، به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی در روده، تغییرات محیطی و تغییر در رژیم غذایی تغییر می کند. سلامت روده بر توسعه و نگهداری یک میکروبیوتای متعادل متکی است. حیوانات فاقد میکروبیوتای روده بیشتر مستعد ابتلا به بیماری هستند و بافت های ایمنی ضعیفی دارند. علاوه بر محافظت در برابر بیماری و تحریک سیستم ایمنی، میکروبیوتای روده می تواند با جذب مواد مغذی اضافی از طریق تخمیر الیاف گیاهی که پرندگان قادر به هضم آن نیستند، بر نرخ رشد طیور تأثیر بگذارد.
اگر میکروبیوتا نامتعادل شود، روده طیور در برابر تجمع پاتوژن‌ها، آسیب‌پذیر میشود و جذب مواد مغذی را به خطر می‌اندازد و همچنین مقدار پاتوژن را افزایش می‌دهد. بنابراین، حمایت از یک میکروبیوتای متنوع با کمک به افزایش رشد باکتری‌های مفید و از بین بردن باکتری‌های بیماری‌زا حیاتی است.
به عدم تعادل میکروبیوتا دیس بیوز می گویند که این شرایط را در ادامه بررسی می کنیم.
دیس بیوز:
دیس بیوز که دیس باکتریوز نیز نامیده می شود، به شرایط عدم تعادل میکروبیوتا (تغییر فراوانی یا تعداد) اطلاق می شود که بیشتر در دستگاه گوارش دیده می شود، اما ممکن است هر سطح دارای غشای مخاطی را نیز تحت تأثیر قرار دهد و منجر به طیف وسیعی از اختلالات گوارشی از جمله اسهال می شود.
اسهال معمولاً اولین علامت است زیرا میزبان تلاش می کند تا تعادل را دوباره برقرار کند. در موارد شدید، لایه سلولی مخاطی دیواره روده طیور می‌تواند توسط باکتری‌های فرصت‌طلب یا سموم آنها ضعیف شود و باعث آنتریت شود.
هنگام دیس بیوز، سیستم ایمنی باید به سرعت ترشح آنتی بادی ها و موسین را افزایش دهد تا تغییر جمعیت باکتریایی را کنترل کند. این امر باعثِ انحراف از تولید انرژی برای رشد پرنده میشود و موجب می شود که انرژی برای پاسخ های ایمنی استفاده شود. بنابراین، یک رویداد دیس بیوز قابل توجه می تواند باعث کاهش وزن زنده نهایی و در نتیجه کاهش سود تولید کننده شود.
دیس بیوز به ندرت کل گله را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین، یکنواختی گله نیز می تواند آسیب ببیند زیرا پرندگان آسیب دیده، رشد نمی کنند، در حالی که دیگران به رشد طبیعی خود ادامه می دهند.
برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با یکنواختی گله توصیه می کنیم مقاله یکنواختی گله در طیور را مطالعه نمایید
روش های پیشگیری و مدیریت دیس بیوز
با توجه به اینکه باکتری های روده می توانند در معرض هر ماده بلعیده شده قرار بگیرند، مدیریت خوراک، آب و سالن بسیار مهم است. خوراک مستقیماً روی میکروبیوتا تأثیر می گذارد. آزمایش خوراک و مواد تشکیل دهنده آن می تواند اطلاعات ارزشمندی را، در مواقعی که پرنده مشکوک به دیس بیوز باشد ارائه دهد. به طور مشابه، آب و هر گونه آلاینده آب می تواند به طور مستقیم بر میکروبیوم تأثیر بگذارد. در نهایت، هنگامی که گله به بستر نوک می زند، باکتری ها و مواد قابل تخمیر را می بلعد. خشک نگه داشتن بستر، از رشد بیش از حد باکتری ها در بستر جلوگیری می کند و می تواند خطر دیس بیوز را کاهش دهد.
- تهیه جوجه ها از یک منبع قابل اعتماد و توجه به جزئیات مدیریت جوجه ریزی (هوا، خوراک، آب، دما و نور با کیفیت) می تواند باعث رشد بهینه یک دستگاه گوارش سالم شود.
- جیره‌های غذایی متعادل نقش مهمی در حفظ میکروبیوتای روده سالم دارند. جیره های غذایی بی کیفیت، پروتئین حیوانی فاسد، چربی های فاسد و عوامل ضد تغذیه ای، می توانند با آسیب رساندن به روده ها یا ایجاد دیس بیوز باعث تغییرات پاتولوژیک شوند.
- آنزیم های خوراک را با دقت انتخاب کنید و آنزیم ها باید با مواد خام موجود در جیره، مطابقت داشته باشند زیرا آنزیم ها بر بسترهای موجود برای تخمیر میکروبی تأثیر می گذارند.
- یک برنامه خوب تهویه که شامل بررسی سیستم تهویه و قابلیت این سیستم در حذف رطوبت از بستر باشد، اهمیت زیادی دارد.
- ارزیابی آب آشامیدنی با آزمایش‌های آزمایشگاهی (حداقل دو بار در سال، به‌ویژه در فصل خشک) برای اطمینان از اینکه کیفیت آن نیازهای گله را برآورده می‌کند، می‌تواند مفید باشد.
سلامت روده طیور
سلامت روده طیور را می توان به طور کلی به عنوان توانایی دفاع در برابر عوامل بیماری زا، هضم غذا و جداسازی قسمت های تشکیل دهنده آن و سپس جذب مواد مغذی هضم شده تعریف کرد. برای وجود یک روده سالم، باید پرزهای روده به اندازه کافی رشد کنند، سیستم ایمنی روده کامل باشد و میکروبیوتای مفید روده کاملا توسعه یافته باشد. از نظر عملکرد، روده نقش مهمی در سلامت و عملکرد جوجه‌های گوشتی بازی می‌کند. روده نه تنها اندام هضم است، بلکه یکی از رابط های اصلی بین سیستم ایمنی پرنده و محیط است. عدم رشد یا عملکرد صحیح روده، بر توانایی جوجه در جذب مواد مغذی، رشد و همچنین توانایی پرنده برای دفاع از خود در برابر بیماری تأثیر می گذارد.
در واقع روده سالم به این معنی است که پرنده می تواند رژیم غذایی خود را به طور موثرتری هضم کند، سیستم ایمنی بهتری دارد و کمتر در معرض باکتری ها و ویروس های بیماری زا است.
مشکلات سلامت روده، منجر به به خطر افتادن عملکرد و سودآوری می شود و عفونت ها منبع اصلی کاهش کارایی خوراک، زمان و هزینه های اضافی برای درمان هستند.
سلامت روده بر حفظ تعادل ظریف بین بدن پرنده، میکروبیوتای روده، محیط روده و ترکیبات غذایی متکی است. این تعادل می تواند به طور قابل توجهی تحت تأثیر عواملی مانند مدیریت طیور، کیفیت خوراک و شرایط محیطی قرار گیرد. هنگامی که سلامت روده طیور بهینه باشد، هضم کامل خوراک و جذب اجزای مغذی وجود دارد. اگر در فرآیندهای طبیعی در روده اختلال ایجاد شود، هضم و جذب ناقص مواد مغذی ممکن است رخ دهد که منجر به سوء جذب و عدم تعادل روده می شود. اگر هر گونه عدم تعادل در محیط روده وجود داشته باشد، سلامت روده به خطر می افتد و می تواند بر سلامت و عملکرد پرندگان تأثیر بگذارد.
هنگامی که سلامت روده طیور به خطر می افتد، هضم و جذب مواد مغذی تحت تأثیر قرار می گیرد که به نوبه خود می تواند تأثیر مضری بر ضریب تبدیل خوراک داشته باشد و منجر به زیان اقتصادی و حساسیت بیشتری نسبت به بیماری ها شود.
عوامل موثر بر سلامت روده طیور
طیف وسیعی از عوامل وجود دارد که بر سلامت روده تأثیر می گذارد، مانند تکمیل رشد روده، کیفیت خوراک، کیفیت آب، مدیریت و امنیت زیستی. همانطور که قبلاً ذکر شد، رشد اولیه روده به شرایط خوب پرورش، مدیریت خوب و دسترسی به غذا و آب بستگی دارد.
نظارت دقیق بر تغییرات مدفوع پرندگان در سالن پرورش، امکان تشخیص زودهنگام عدم تعادل روده و مداخله سریع را فراهم می کند. به محض اینکه مدفوع غیرطبیعی تشخیص داده شد، محصولات کمکی روده (اسیدهای آلی، پروبیوتیک ها، فیتوژنیک ها) باید برای کمک به بازیابی تعادل در روده قبل از اینکه به یک مشکل جدی تر در گله تبدیل شود، تجویز شود.
خوراک:
تغذیه نقش عمده ای در سلامت روده طیور ایفا می کند. ترکیب خوراک و تراکم مواد مغذی می تواند میکروبیوتا را تغییر دهد که باید هنگام تغییر خوراک به خاطر بسپارید. خوراکی که تراکم ضعیفی دارد یا حاوی سطح بالایی از ریزدانه است، می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد سنگدان و متعاقب آن سلامت روده داشته باشد. اگر ذرات خوراک خیلی کوچک باشند، سنگدان چیزی برای آسیاب کردن ندارد و خوراک بدون اینکه به اندازه کافی با اسید و آنزیم ها مخلوط شود به روده کوچک می رود. این امر می تواند ویسکوزیته محتویات روده را، افزایش دهد که خطر بیماری هایی مانند آنتریت را افزایش می دهد و بر جذب مواد مغذی تأثیر می گذارد و منجر به دیس بیوز می شود.
آب:
کیفیت آب نیز نقش مهمی در سلامت روده طیور ایفا می‌کند، زیرا می‌تواند منبع عوامل بیماری‌زا باشد، بنابراین یک استراتژی موثر برای بهداشت آب باید در هر فارمی وجود داشته باشد. عدم ضدعفونی کافی آب می تواند منجر به عفونت روده و ایجاد بیوفیلم در خطوط آبی شود که بر گله تأثیر می گذارد و به طور بالقوه به تجهیزات آسیب می رساند. pH آب و محتوای مواد معدنی نیز می تواند بر سلامت روده تأثیر بگذارد. آب با PH بزرگتر از 7 خطر رشد باکتری را افزایش می دهد، به خصوص اگر آب سخت باشد که در آن خطر تشکیل رسوب آهک و بیوفیلم بیشتر باشد. برخی از مواد معدنی مانند آهن و منگنز رشد باکتری هایی مانند coli را تحریک می کنند که می تواند بر تعادل روده فشار وارد کند.
برای اطلاعات بیشتر راجع به کیفیت آب آشامیدنی برای طیور، توصیه می کنیم مقاله کیفیت آب برای طیور را مطالعه نمایید.
- پرورش دهندگان باید علائم کوکسیدیوز یا سایر انگل‌های روده را نیز بررسی نمایند، زیرا این موارد می‌توانند به سرعت باعث عدم تعادل در فلور روده شود که منجر به عملکرد ضعیف و حتی مرگ در موارد شدید می شود.
- در نهایت، تولیدکنندگان باید اقداماتی را برای به حداقل رساندن سطح استرس در جوجه‌های گوشتی انجام دهند مانند فراهم کردن فضای کافی برای پرندگان برای حرکت آزادانه و همچنین جلوگیری از ازدحام بیش از حد یا تغییرات ناگهانی در سطوح دما یا رطوبت ، زیرا سطوح بالای استرس می‌تواند باعث تغییراتی در محیط روده پرنده شود که می‌تواند منجر به عملکرد ضعیف و مشکلات سلامتی شود.
حفظ تعادل سلامت روده یک جنبه کلیدی برای به دست آوردن بهترین رشد و ضریب تبدیل خوراک از طیور است. بسیاری از محققان تلاش کرده اند فلور روده، عملکرد روده و ایمنی روده را درک کنند اما آنطور که مشهود است، روده یک ناحیه بسیار پیچیده باقی می ماند. تغییرات جهانی در روش های تولید طیور، سبک های مدیریت، آب و هوا، چالش بیماری و مواد خام خوراک، پیچیدگی بیشتری به حفظ سلامت روده می بخشد، اما آنچه واضح است این است که توسعه و حفظ سلامت روده از طریق شیوه های صحیح مدیریتی، کلید حفظ سلامت و رفاه پرندگان است.
