استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور
- آوریل 26, 2023
- 2:49 ق.ظ
از زمان ظهور آنتی بیوتیک ها در دهه 1930، این مواد نه تنها تأثیر شگرفی بر پزشکی انسانی، بلکه بر تولید مواد غذایی نیز داشته اند. با افزایش تقاضا برای محصولات طیور در سراسر جهان، پرورش دهندگان به آنتی بیوتیک ها به عنوان وسیله ای برای افزایش رشد، پیشگیری از بیماری ها و حفظ سلامت کلی گله طیور روی آوردند. با افزایش جمعیت و تقاضای بیشتر پرورش دهندگان، آنتی بیوتیک ها، راهی ایده آل و مقرون به صرفه برای افزایش تولید طیور به نظر می رسید اما، از اواسط دهه 1970 به بعد، استفاده از آنتیبیوتیکها برای حیوانات، منجر به افزایش درگیری‌ها در مورد باقی‌مانده‌های دارو و مقاومت ضد میکروبی (AMR) شد. که این بحث ها هنوز هم ادامه دارد اما همچنان آنتی بیوتیک ها به طور گسترده ای برای پیشگیری، کنترل و درمان بیماری و عفونت ها استفاده می شود.
هدف این مقاله، ارائه یک درک عمیق از مصرف آنتی بیوتیک در پرورش طیور، مزایا و معایب آن و همچنین روش های جایگزینی است که می تواند برای اطمینان از تولید محصولات طیوری سالم استفاده شود.
تاریخچه استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور
در حالی که درک ما از نحوه عملکرد آنتی بیوتیک ها در چند دهه اخیر گسترش یافته است، اما آنتی بیوتیک ها چیز جدیدی نیستند. قرن‌ها پیش، مصریان باستان، چینی‌ها و سرخپوستان آمریکای مرکزی از کپک‌ها برای درمان زخم‌های عفونی استفاده می‌کردند، اگرچه نمی‌دانستند که چگونه و چرا این کپک‌ها مؤثر هستند. در اواخر دهه 1880، دانشمندان شروع به شناسایی آنتی بیوتیک های مشتق شده از کپک های قارچی کردند و فصل جدیدی را در درمان پزشکی به راه انداختند. با این حال، اولین بار در دهه 1940 بود که پنی سیلین (که از یک کپک به دست می آید) به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت.
استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور، به اواخر دهه 1940 برمی گردد، زمانی که پرورش دهندگان متوجه شدند که می توانند با افزودن آنتی بیوتیک به جیره طیور، سلامت و رشد پرندگان خود را بهبود بخشند. آنتیبیوتیکها در پیشگیری و درمان عفونت‌های باکتریایی که معمولاً در شرایط شلوغ و غیربهداشتی مرغداری‌ها رخ می‌دهند، مؤثر هستند. در ابتدا، استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور، به عنوان یک پیشرفت در سلامت و رفاه حیوانات تلقی می شد و همچنین منجر به افزایش تولید و سوددهی برای پرورش دهندگان شد.
در دهه 1950، استفاده از آنتی بیوتیک ها در جیره پرندگان، به یک روش استاندارد در صنعت طیور تبدیل شد و در دهه 1970، استفاده از آنتی بیوتیک ها به قدری رایج شد که حتی برخی از گونه های باکتری، به چندین آنتی بیوتیک مقاوم شده بودند. با فراگیر شدن استفاده از آنتی بیوتیک ها، نگرانی ها در مورد ایجاد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک در حیوانات و انسان ها شروع شد.
در سال های اخیر، نگرانی فزاینده ای در مورد استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها در خوراک دام و طیور و تأثیر بالقوه آن بر سلامت انسان وجود داشته است. در نتیجه، بسیاری از کشورها شروع به محدود کردن استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش حیوانات کرده اند. برخی از کشورها حتی استفاده از آنتی بیوتیک ها را، برای اهداف غیر درمانی ممنوع کرده اند.اما با این حال، استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور هنوز در بسیاری از نقاط جهان رایج است و همچنان موضوع بحث و مناقشه در صنعت پرورش دام و طیور است.
اهمیت آنتی بیوتیک در پرورش طیور
آنتی بیوتیک ها نقش مهمی در حفظ سلامت و بهره وری طیور دارند. آنها چندین هدف را دنبال می کنند، از جمله:
- پیشگیری از عفونت های باکتریایی: با تجویز آنتی بیوتیک در دوزهای پایین، پرورش دهندگان می توانند از بروز عفونت های باکتریایی جلوگیری کنند. آنتی بیوتیک ها اغلب به صورت پیشگیرانه، برای جلوگیری از عفونت هایی مانند کوکسیدیوز، انتریت نکروزه و کلی باسیلوز استفاده می شوند. این عفونت ها می توانند زیان های قابل توجهی از جمله کاهش نرخ رشد، کاهش بازده خوراک و افزایش تلفات ایجاد کنند.
- درمان عفونت های باکتریایی: زمانی که پرندگان دچار عفونت های باکتریایی می شوند، از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت ها و جلوگیری از گسترش آنها در گله استفاده می شود. درمان زودهنگام عفونت ها، می تواند در به حداقل رساندن تأثیر بیماری بر سلامت طیور کمک کند.
- بهبود راندمان خوراک: برخی از آنتی بیوتیک ها می توانند کارایی غذا و جذب مواد مغذی را بهبود بخشند، به این معنی که با مصرف بعضی از آنتی بیوتیک ها پرندگان می توانند غذا را به طور موثرتری به وزن بدن تبدیل کنند. این امر می تواند منجر به کاهش ضریب تبدیل خوراک و بازده گوشت بالاتر شود
- افزایش نرخ رشد: آنتی بیوتیک ها همچنین می توانند با تقویت رشد باکتری های مفید روده و کاهش رشد باکتری های مضر، سرعت رشد را در جوجه های گوشتی بهبود بخشند. این امر می تواند منجر به افزایش وزن سریع تر ونیاز به مدت زمان کوتاه تری، برای عرضه محصولات طیور به بازار شود.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با ارتباط آنتی بیوتیک ها با سلامت دستگاه گوارش در طیور می توانید مقاله سلامت دستگاه گوارش در طیور را مطالعه نمایید.
معایب استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور
در حالی که آنتی بیوتیک ها می توانند در پیشگیری و درمان عفونت های باکتریایی در طیور موثر باشند، استفاده بیش از حد و نادرست از آنها می تواند منجر به مضرات و خطرات بالقوه ای برای سلامتی شود. برخی از معایب عمده استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور عبارتند از:
- مقاومت آنتی بیوتیکی: یکی از مهم ترین معایب استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور، ایجاد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک است. استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک ها در طیور می تواند منجر به ظهور باکتری هایی شود که به این داروها مقاوم هستند و درمان عفونت های باکتریایی در حیوانات و انسان ها را چالش برانگیزتر می کند. باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک می توانند از طریق گوشت های آلوده به انسان سرایت کنند و باعث بیماری های شدیدی شوند که درمان آنها دشوار است.
مقاومت آنتی بیوتیکی چیست و چگونه در طیور ایجاد می شود؟ و چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
“مقاومت آنتی‌بیوتیکی به توانایی باکتری‌ها در مقاومت در برابر اثرات آنتی‌بیوتیک‌هایی که معمولاً بر علیه آنها مؤثر هستند، اشاره دارد.”
در طیور، زمانی که آنتی بیوتیک ها به طور معمول در خوراک یا آب برای تقویت رشد یا جلوگیری از بیماری استفاده می شوند، مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد می شود و منجر به ایجاد باکتری هایی می شود که دارای ژن هایی هستند که نسبت به آنتی بیوتیک های مورد استفاده، مقاوم هستند. این باکتری‌های مقاوم سپس تکثیر می‌شوند و به جمعیت غالب تبدیل می‌شوند.
باکتری‌های مقاوم می‌توانند از طریق غذا، آب یا تماس مستقیم با حیوانات به انسان سرایت کنند و تهدیدی جدی برای سلامت عمومی باشند. مشکل مقاومت آنتی بیوتیکی در طیور می تواند مشکلات متعددی ایجاد کند. در مرحله اول، این مسئله می تواند منجر به گسترش باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک در انسانها شود و درمان عفونت را در افراد دشوارتر کند. در طول چند دهه گذشته، هیچ نوع جدیدی از آنتی بیوتیک ها تولید نشده است و تقریباً تمام آنتی بیوتیک های شناخته شده، بیشتر عملکرد خود را در برابر میکرو ارگانیسم های بیماری زا از دست داده اند.
و در مرحله دوم، می تواند اثربخشی آنتی بیوتیک ها را برای حیوانات کاهش دهد و درمان عفونت ها را در آنها سخت تر کند. در نهایت، میتواند هزینه تولید طیور را نیز افزایش دهد، زیرا پرورش دهندگان ممکن است نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های گران‌تر یا روش‌های جایگزین برای کنترل بیماری داشته باشند.
2. کاهش ایمنی: استفاده از آنتی بیوتیک ها در پرورش طیور می تواند منجر به کاهش ایمنی در پرندگان شود. به این دلیل که، آنتی بیوتیک ها می توانند تعادل باکتری ها در روده پرنده که برای حفظ یک سیستم ایمنی سالم بسیار مهم است را بر هم بزنند. در نتیجه، پرندگانی که به طور منظم آنتی بیوتیک دریافت می کنند، ممکن است مستعد ابتلا به عفونت ها شوند و سلامت کلی آنها به خطر بیفتد.
3. آلودگی محیطی: آنتی بیوتیک ها می توانند توسط طیور از طریق مدفوع دفع شوند و خاک و آب را آلوده کنند. این مسئله می تواند منجر به ایجاد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک در محیط شود که می تواند سلامت انسان و حیوانات دیگر را نیز به خطر بیندازد.
4. تأثیر بر سلامت انسان: استفاده از آنتی بیوتیک ها در پرورش طیور می تواند تأثیر مستقیمی بر سلامت انسان داشته باشد. هنگامی که انسان از گوشت طیور تحت درمان با آنتی بیوتیک استفاده می کند، ممکن است در معرض بقایای این داروها قرار گیرد. این مسئله می تواند درمان عفونت های باکتریایی را چالش برانگیزتر کند و علاوه بر این، برخی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای طیور با ایجاد سرطان و سایر مشکلات سلامتی در انسان مرتبط است.
5. هزینه: آنتی بیوتیک ها می توانند گران باشند و استفاده از این داروها در پرورش طیور می تواند هزینه های تولید را برای پرورش دهندگان به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این امر می تواند منجر به قیمت های بالاتر برای مصرف کنندگان شود و ممکن است رقابت پرورش دهندگان کوچک با تولیدکنندگان بزرگتر را چالش برانگیزتر کند.
استفاده صحیح از آنتی بیوتیک در پرورش طیور و روش های کاهش مصرف آن:
برای کاهش نگرانی ها و معایب استفاده از آنتی بیوتیک، شیوه های صحیح مصرف آنتی بیوتیک و کاهش آن باید توسط پرورش دهندگان اتخاذ شود، بعضی از نکات را با هم مرور خواهیم کرد:
- استفاده از آنتی بیوتیک ها فقط در مواقع ضروری: آنتی بیوتیک ها باید برای درمان بیماری ها استفاده شوند و نه برای پیشگیری از بیماری و تقویت رشد. زمانی که طیور بیماری ای دارند که نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارد، باید با آنتی بیوتیک درمان شوند و این چیزی است که قابل تغییر نیست. اما آنچه میتواند تغییر کند، استفاده از آنتیبیوتیکها برای تقویت رشد طیور و پیشگیری از بیماری هاست. رعایت این مسئله می تواند به کاهش شانس مقاومت انتی بیوتیکی، کمک کند.
کاهش استفاده از آنتی بیوتیک ها بدون به خطر انداختن عملکرد گله می تواند طاقت فرسا به نظر برسد. اما تلاش‌های موفقیت‌آمیز کاهش آنتی‌بیوتیک در سراسر جهان نشان داده است که می‌توان آنتیبیوتیکها را کاهش داد و در عین حال سلامت و عملکرد گله را حفظ کرد یا حتی آن را بهبود بخشید.
سوئد اولین کشوری است که استفاده از داروهای آنتی بیوتیکی را برای مقاصد غیر درمانی، بین سال‌های 1986 (برای ارتقای رشد) تا 1988 (برای پیشگیری) ممنوع کرد. این حرکت توسط دانمارک، هلند، بریتانیا و سایر کشورهای اتحادیه اروپا دنبال شد. این کشورها همچنین یک قدم فراتر رفتند و استفاده از تمام آنتی بیوتیک ها را به عنوان عوامل پیشگیرانه در سال 2011 ممنوع کردند.
- رعایت دوز و دوره های قطع مصرف: رعایت دوزهای توصیه شده و همچنین رعایت دوره های قطع مصرف، قبل از ارسال طیور به بازار، تضمین می کند که باقی مانده آنتی بیوتیکی در محصولات طیوری به حداقل برسد.
- نظارت منظم بر سلامت گله: پرورش دهندگان با نظارت دقیق بر سلامت پرندگان خود می توانند مشکلات احتمالی را زودتر شناسایی کرده و اقدامات مناسب را انجام دهند. نظارت منظم بر آنتی بیوتیک های مصرفی در طیور نیز می تواند به شناسایی سویه های باکتریایی که در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم می شوند، کمک کند.
- برنامه های واکسیناسیون: اجرای برنامه های واکسیناسیون می تواند در وهله اول از شیوع بیماری ها جلوگیری کرده و نیاز به آنتی بیوتیک ها را کاهش دهد. واکسن‌ها برای بیماری‌های رایج طیور مانند کوکسیدیوز، سالمونلا و آنفولانزای پرندگان استفاده می شود.
- برنامه های واکسیناسیون: اجرای برنامه های واکسیناسیون می تواند در وهله اول از شیوع بیماری ها جلوگیری کرده و نیاز به آنتی بیوتیک ها را کاهش دهد. واکسن‌ها برای بیماری‌های رایج طیور مانند کوکسیدیوز، سالمونلا و آنفولانزای پرندگان استفاده می شود.
- رعایت اصول امنیت زیستی: امنیت زیستی برای کاهش استفاده از آنتی بیوتیک ها بسیار مهم است زیرا به جلوگیری از گسترش بیماری کمک می کند و نیاز به آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی را کاهش می دهد.
امنیت زیستی به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که برای جلوگیری از ورود و گسترش ارگانیسم های بیماری زا از جمله باکتری ها، ویروس ها و انگل ها، به گله طیور طراحی شده اند.با رعایت اصول امنیت زیستی می توان خطر انتقال بیماری را کاهش داد و به جلوگیری از نیاز به آنتی بیوتیک برای درمان عفونت های باکتریایی کمک کرد.
- بهبود شیوه های مدیریت فارم: اطمینان از بهداشت، تهویه و تغذیه مناسب می تواند خطر عفونت های باکتریایی را در بین پرندگان به حداقل برساند.
- پرورش انتخابی: می توان از نژادهایی از طیور که در برابر عفونت های باکتریایی مقاوم تر هستند استفاده کرد و نیاز به آنتی بیوتیک را کاهش داد.
با اجرای این اقدامات می‌توان مصرف آنتیبیوتیکها را در طیور کاهش داد و از رشد باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک جلوگیری کرد.
مواد جایگزین آنتی بیوتیک در پرورش طیور
چندین ماده افزودنیِ جایگزین، برای آنتی بیوتیک در پرورش طیور وجود دارد که می توان از آنها برای کاهش نیاز به آنتی بیوتیک و جلوگیری از توسعه باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک استفاده کرد:
- پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها: این مکمل های طبیعی می توانند به بهبود سلامت روده و دستگاه گوارش پرنده و همچنین تقویت ایمنی آنها کمک کنند و خطر عفونت های باکتریایی را کاهش دهند. در نتیجه با استفاده از پروبیوتیک ها در پرورش طیور می توان سلامت کلی طیور را بهبود بخشید و در نتیجه نیاز به آنتی بیوتیک ها را کاهش داد.
- روغن‌های ضروری: روغن‌های ضروری استخراج‌شده از گیاهان می‌توانند خواص ضدباکتریایی داشته باشند و به خوراک طیور یا آب اضافه شوند تا خطر عفونت‌های باکتریایی کاهش یابد.
- اسیدهای آلی: اسیدهای آلی مانند اسید استیک، اسید سیتریک و اسید لاکتیک را می توان به غذای طیور یا آب اضافه کرد تا رشد باکتری های مضر در روده و خطر عفونت های باکتریایی را کاهش داد.
- عصاره های گیاهی: عصاره‌ی گیاهانی مانند سیر، پونه کوهی و آویشن خواص ضد باکتریایی دارند و می توان آنها را به غذای طیور اضافه کرد تا خطر عفونت های باکتریایی را کاهش داد.
- آنزیم ها: آنزیم هایی مانند فیتاز و زایلاناز را می توان برای بهبود هضم و کاهش خطر عفونت های باکتریایی به غذای طیور اضافه کرد.
از آنتی بیوتیک در پرورش طیور استفاده بکنیم یا نه؟
استفاده از آنتی بیوتیک در پرورش طیور، یک شمشیر دولبه است، در حالی که مزایای خود را برای حفظ سلامت گله دارد، اما خطرات بالقوه ای نیز دارد. با اتخاذ شیوه‌های صحیح مصرف آنتی‌بیوتیک و بررسی روش‌های جایگزین، پرورش دهندگان می‌توانند به تولید سلامت طیور کمک کنند که هم رفاه حیوانات و هم سلامت عمومی را تضمین می‌کند.