9 راهکار برای شناسایی جوجه یکروزه با کیفیت
یکی از مهم ترین عوامل کلیدی موفقیت در پرورش طیور، شروع با استفاده از جوجه یک روزه با کیفیت است. مرغداری و جوجه کشی های زیادی وجود دارند که جوجه یکروزه تولید می کنند، اما تعداد انگشت شماری از آنها می توانند جوجه یکروزه با کیفیت ارائه دهند. تعداد زیادی از مرغداران، تجربه تلخ خرید جوجه یکروزه بی کیفیت، از جوجه کشی های ضعیف را داشته اند و ضرر زیادی را متحمل شده اند زیرا اگر فونداسیون معیوب باشد، افزایش وزن یا رشد قابل مشاهده ای وجود نخواهد داشت. در همین راستا ارزیابی جوجه ها به شما کمک می کند تا از اتلاف وقت خود در پرورش جوجه های غیرمولد جلوگیری کنید اما چگونه می توان یک جوجه با کیفیت را تشخیص داد برای این منظور با ما همراه باشید.
در این مقاله قصد داریم به خصوصیات جوجه یکروزه با کیفیت بپردازیم و مخصوصا ویژگی های فیزیکی که یک جوجه سالم باید داشته باشد را بررسی نماییم.
اگر در ارتباط با مرغ گوشتی نیاز به اطلاعات بیشتری دارید، پیشنهاد می کنیم مقالات همه چیز در رابطه با جوجه گوشتی و طول دوره پرورش جوجه گوشتی و بهترین سن کشتار را مطالعه نمایید.
جوجه های سالم نقطه شروع عملکرد خوب طیور هستند
شروع موفق با یک گله جدید، نیاز به آماده سازی دارد، اما این شروع خوب، به کیفیت جوجه های یک روزه که از جوجه کشی می آیند نیز بستگی دارد. بر این اساس ارزیابی کیفیت جوجه ها امری ضروری است تا بتوانیم تخمین بزنیم که در آینده چه چیزی می‌توان از گله به دست آورد و چه اقداماتی را برای نتیجه بهتر باید انجام داد. کیفیت جوجه تمام پارامترهایی را که مستقیماً با توانایی جوجه در ایجاد سود مرتبط هستند را تحت تاثیر قرار میدهد.
می‌توانید برای آشنایی با نژادهای مختلف جوجه گوشتی در ایران و ویژگی های آنها مقالات راس، کاب، پلاس و آرین را مطالعه نمایید.
اصطلاح «کیفیت جوجه یکروزه» نسبتاً مبهم است، زیرا می‌تواند به جنبه‌های مختلفی اشاره کند؛ از ویژگی‌های فیزیکی قابل مشاهده (مانند وضعیت منقار،ناف، پاها و وزن) تا موارد پنهان (مانند سطح آنتی‌بادی، اختلالات فیزیولوژیکی، عفونت‌ها و کمبودهای تغذیه‌ای)
عوامل زیادی می توانند بر کیفیت جوجه های یکروزه تأثیر بگذارند. از گله مادری تا نحوه جوجه کشی و روش حمل و نقل تا تحویل نهایی در مرغداری و شیوه های مدیریتی همگی به نوعی تاثیر گذار هستند. بسیاری از خصوصیات جوجه یکروزه از مدت ها قبل از رسیدن تخم مرغها به هچری، منشاء می گیرند اما شرایط محیطی و زمان نیز می تواند بر کیفیت جوجه تاثیرگذار باشد. در واقع کیفیت جوجه بازتابی از وضعیت حال حاضر و بیانی از چشم انداز آینده برای نتایج فارم است.
فاکتورهای مربوط به هچری که بر کیفیت جوجه یکروزه تاثیر می‌گذارند:
در هچری، توجه به فرآیند جوجه کشی، برای جلوگیری از کیفیت پایین جوجه ضروری است. جداسازی تخم مرغهای کوچک از تخمهای بزرگتر با توجه به سن گله مادری باید به درستی انجام شود.بهداشت جوجه کشی و شرایط حمل و نقل نیز باید مورد توجه واقع شود؛ عفونت کیسه زرده و آسپرژیلوزیس می تواند با بهداشت جوجه کشی و همچنین با تمیزی تخم مرغ مرتبط باشد.
نگهداری طولانی مدت تخم مرغ ها می تواند جوجه ریزی را کاهش دهد و سرعت رشد آینده پرنده را مختل کند. سن تخم مرغ نباید بیشتر از 7 روز باشد.
نکته مهم دیگر، جداسازی جوجه های گله های با مولد جوان از گله های مسن تر می باشد؛ این امر باعث بهبود یکنواختی می شود. هنگام خرید تعداد گله های مادر را بررسی کنید. بهترین وضعیت یک گله پرورش دهنده منحصر به فرد است، اما در واقع به ندرت چنین اتفاقی می افتد. در صورت امکان از خرید جوجه با منشأهای متعدد و به ویژه از پرورش گله در سنین مختلف (که منجر به ناهمگونی در جوجه ها می شود) خودداری کنید.
مسئولیت قانونی هچری ها معمولاً به هفته اول زندگی جوجه محدود می شود، با گذشت زمان، عوامل مربوط به فارم پرورش بر عوامل جوجه کشی غالب می شوند. اما با این وجود، بیماری‌های عمودی( منتقل شده از مادر) که بعداً یافت می‌شوند نیز ممکن است همچنان بر شهرت هچری تأثیر منفی بگذارد.
ارزیابی حمل و نقل و روش نگهداری:
این فاکتور معمولا دست کم گرفته می شود. پس از صرف 21 روز برای تولید یک جوجه با کیفیت، به راحتی می توان کیفیت جوجه را با 30 دقیقه نگهداشتن در محیط نگهداری نامطلوب به خطر انداخت.
شرایط حمل و نقل از جوجه کشی به سالن پرورش را بررسی کنید:
- زمان حمل و نقل جوجه ها:
اطمینان حاصل کنید که جوجه ها در خنک ترین ساعت های روز حمل می شوند.
- طول مسیر حمل و نقل:
مدت زمان صرف شده برای حمل و نقل جوجه ها می تواند عامل مهمی باشد که اگر طولانی شود منجر به کم آبی و همچنین کاهش کیسه زرده خواهد شد.
- بهداشت کامیون حمل و نقل:
محیط کامیون حمل و نقل باید تا حد امکان تمیز و بدور از آلودگی باشد.
- تهویه جوجه ها هنگام حمل و نقل:
تهویه یا جریان هوای ضعیف و ناکافی، منجر به گرم شدن بیش از حد جوجه ها و نفس نفس زدن می شود.کمبود حجم اکسیژن باعث ایجاد جوجه‌های بی‌حال در جعبه‌ها می‌شود. این امر به دلیل این است که یا جعبه ها خیلی نزدیک به هم چیده شده اند. و یا تعداد زیادی جوجه در یک جعبه قرار داده شده است. هوای بیش از حد سرد/وزش هوا (تهویه بیش از حد) که باعث می شود جوجه ها در جعبه ها جمع شوند.
نحوه انتخاب، و بازرسی کیفیت جوجه یک روزه:
در بازرسی جوجه یکروزه از هر کارتون یا جعبه برای یکنواختی نمونه بگیرید. همیشه یکنواختی را در جوجه‌ها بررسی کنید، همه جوجه های یک روزه با کیفیت، باید از یک اندازه و رنگ باشند.
به طور تصادفی چند جعبه از جوجه های خود را انتخاب کنید، اگر تعداد آنها زیاد است؛ سعی کنید حداقل 5٪ تا 10٪ از کل جوجه ها را در یک کارتون خاص بشمارید تا از تعداد واقعی آن مطمئن شوید. شمارش جوجه ها به میزان حداقل 5 درصد، این امکان را به شما می دهد که تعداد دقیق جوجه های دریافتی خود را تعیین کنید. گاهی اوقات ممکن است اعداد خاموش باشند و بعداً داده‌های مصرف آب و خوراک را مخدوش کنند.
وقتی صحبت از افزایش وزن و میزان مصرف خوراک در هفته می شود، مهم است که جوجه های یک روزه خود را، از روز اول وزن کنید. همچنین تعداد جوجه های های مرده را نیز هنگام ورود ثبت کنید (برای مقایسه با استانداردها).
چند راهکار برای شناخت جوجه یکروزه با کیفیت:
هنگام دریافت جوجه ها در فارم ، چندین فاکتور برای ارزیابی کیفیت جوجه های خریداری شده می توان انجام داد که این موارد را با هم بررسی میکنیم:
1-رفتار جوجه یکروزه:
به محض ورود، یک جوجه با کیفیت، باید فعال و سرزنده باشد و بتواند آب پیدا کند و فوراً شروع به نوک زدن به غذا کند؛ همچنین هوشیار و دارای رفتار اکتشافی باشد و جیک جیک کند.
2-چشمان جوجه یکروزه:
باید باز، روشن، شفاف، تمیز و براق باشد، چشمان مات و بسته نشانه ناخوشی جوجه است.
3-ناف جوجه یکروزه:
یک ناف خوب بسته، خشک و بدون بقایای پوسته و غشای تخم مرغ است. جوجه باید به صورت دستی، دست به دست شود تا کیفیت ناف آن کنترل شود. البته همیشه امکان بررسی جوجه در جوجه کشی تجاری قبل از تحویل وجود ندارد. ناف خشک و به رنگ پوست اما محدب و خشن هم صحیح نیست. اما بسیار بهتر از ناف نشتی یا پرخون است. شایع ترین مشکلات ناف را می توان به 4 گروه دسته بندی کرد:
- ناف کبود شده یا دکمه سیاه
- ناف رشته ای
- ناف باز و التیام نیافته (اغلب با زرده باقیمانده)
- ناف عفونی
4-پاهای جوجه یکروزه:
انگشتان پا و پاها باید صاف،نرم بدون ضایعات یا تورم باشند. پنجه جوجه درجه یک، هیچ نشانه ای از تورم نشان نمی دهد و رنگ پوست معمولی دارد. برعکس، جوجه‌هایی که کیفیت پایین‌تری دارند، اغلب پاهای کم‌آب با پنجه قرمز و متورم دارند. جوجه هایی با پاهای خوب می توانند آزادانه حرکت کنند، به دنبال غذا یا نوشیدنی بگردند و به شیوه ای طبیعی رفتار کنند. علاوه بر این، داشتن پاهای خوب به جوجه ها اجازه می دهد تا ماهیچه های خود را به طور مطلوب توسعه دهند. اما مفصل قرمز، جراحات، کم آبی(پای دهیدراته) یا باز شدن پاها ممکن است از رفتار طبیعی جوجه ها جلوگیری کند.
- پاهایی با مفصل قرمز:
این وضعیت به شرایط بد در ستر یا هچر نسبت داده می شود. هنگامی که رطوبت خیلی زیاد است، از آنجایی که جوجه بیش از حد گرم شده با پاهای تاشده خود به پوسته می‌خورد، و تلاش می کند به زور از پوسته‌اش در سریع‌ترین زمان ممکن خارج شود، جوجه اغلب به شدت فشار می‌آورد و در این فرآیند به مفصل‌هایش آسیب می‌رساند.
5-منقار جوجه:
باید به خوبی شکل گرفته باشد. منقار برای سلامت جسمانی، حیاتی است، زیرا برای تنفس، نوشیدن آب و برداشتن غذا استفاده می شود؛ بنابراین باید سالم و کامل باشد. سوراخ های بینی باید تمیز و باز باشد تا جوجه بتواند به طور طبیعی نفس بکشد هر گونه منقار نامنظم که به خوبی با یکدیگر هماهنگ نباشد، نشان دهنده بدشکلی هنگام تولد و جوجه ضعیف است.لکه قرمز بالای منقار یا خونریزی از سوراخ های بینی، نشان دهنده گرمای بیش از حد است. به همین دلیل جوجه ها می خواستند خیلی سریع از پوسته تخم بیرون بیایند و با کار زیاد روی پوسته تخم مرغ به منقار خود آسیب رساندند.
منقار ضربدری:
منقار ضربدری اغلب ارثی است یا در اثر عفونت ویروسی ایجاد می شود. جوجه هایی با منقار ضربدری باید حذف شوند، زیرا نمی توانند به راحتی در فارم زندگی و رشد کنند.
6-ظاهر مطلوب:
جوجه ها باید ظاهری یکنواخت با پرهای تمیز و خشک و عاری از هرگونه موادی مانند زرده تخم مرغ و مکونیوم مایع داشته باشند. داشتن پر روی سر و گردن جوجه های یک روزه نیز مهم است.پر باید نسبتاً یکنواخت در تمام جوجه ها رشد یافته باشد.پرندگان را از نظر رنگ‌های عجیب و غیرعادی در بین جوجه‌ها بررسی کنید. هر رنگ عجیبی نیاز به بررسی دارد.
7-آزمایش رفلکس بدن:
یک جوجه قوی و سالم، اگر به پشت روی یک سطح صاف و غیر لغزنده قرار گیرد باید بتواند در عرض 3 ثانیه بایستد. این توانایی که یک رفلکس است، نشان دهنده تناسب عمومی جوجه است.
8-شکم جوجه:
باید نرم و صاف باشد. شکم نفاخ و سفت نشانه زرده بد جذب است و اغلب منجر به مشکلاتی در هنگام پرورش نظیر افزایش میزان مرگ و میر در هفته اول می‌شود. زیر شکم جوجه‌ها نیز باید خشک و براق باشد نه خیس و چسبنده.
9-تنفس جوجه یکروزه:
یک جوجه یک روزه با کیفیت بسیار خوب، باید علائم نفس نفس زدن یا تنفس سنگین نداشته باشد
مفاهیم جدید ارزیابی کیفیت جوجه یکروزه:
مفاهیم جدیدی که برای اندازه‌گیری کیفیت جوجه با عملکرد جوجه‌های گوشتی استفاده می‌شوند عبارتند از:
- وزن جوجه / یکنواختی: وزن بدن جوجه ها باید قبل از ارسال به سالن، حداقل 35 گرم باشد با ضریب تغییرات حداقل 97٪ که محدوده وزنی 33.95 گرم تا 36.05 گرم را نشان میدهد. این اندازه خوب و یکنواخت زمانی حاصل می شود که جوجه ها از تخم هایی با وزن حداقل 48 تا 50 گرم بیرون بیایند.
- طول جوجه یک روزه
- دمای پوسته تخم مرغ
- دمای کلواک: حدودا 35.5 درجه سانتیگراد
- YFBM (وزن باقیمانده زرده)
- درصد عملکرد جوجه (وزن جوجه به عنوان درصد وزن تخم مرغ)
- وزن اندام ها (قلب، روده، سنگدان)
- فعالیت آنزیمی و استرس اکسیداتیو از نمونه های خون
بهترین پارامترها برای ارزیابی کیفیت آنهایی هستند که به شدت با عملکرد نهایی جوجه های گوشتی (وزن هفته اول و مرگ و میر ۷ روزه) همبستگی دارند.
نتیجه گیری:
با اینکه جوجه یکروزه در نهایت سازنده محصول نهایی مرغدار است، اما در مقابل، این به مرغدار و کارکنان مرغداری بستگی دارد که در ادامه پرورش، بهترین عملکرد ممکن را در هر موقعیتی انجام دهند و به طور مداوم، الزامات امنیت زیستی را در ذهن داشته باشند، تا اطمینان حاصل کنند که همیشه 100% تلاش انجام می شود. همیشه به خاطر داشته باشید که می توان با مدیریت بد، جوجه درجه یک را هم به سرعت به جوجه درجه دوم یا مردود تبدیل کرد.
برای اطلاعات بیشتر و پرورش صحیح مرغ گوشتی پیشنهاد می کنیم، مطالب زیر را دنبال نمایید:
همه چیز درباره تغذیه مرغ گوشتی و روش های تولید دان در مرغداری
سوالات متداول در رابطه با کیفیت جوجه یکروزه:
- منظور از کیفیت جوجه یکروزه چیست؟
منظور از «کیفیت جوجه یکروزه» نسبتاً مبهم است، زیرا می‌تواند به جنبه‌های مختلفی اشاره کند؛ از ویژگی‌های فیزیکی قابل مشاهده (مانند وضعیت منقار،ناف، پاها و وزن) تا موارد پنهان (مانند سطح آنتی‌بادی، اختلالات فیزیولوژیکی، عفونت‌ها و کمبودهای تغذیه‌ای)
- مهم ترین ویژگی های یک جوجه یکروزه با کیفیت چه مواردی است؟
چشمان باز و شفاف، منقار سالم و تمیز،پاهای نرم و بدون ضایعه و تورم، ناف بسته شده و بدون پوسته و غشا،پرهای تمیز و خشک، شکم نرم و صاف و همینطور فعال و سرزنده بودن، از مهم ترین ویژگی های یک جوجه با کیفیت به شمار می آیند.
- کمترین وزن جوجه یکروزه با کیفیت، چقدر است؟
وزن بدن جوجه ها باید قبل از ارسال به سالن، حداقل 35 گرم باشد.