نکاتی در خصوص فرمولاسیون خوراک و تهویه فارم های گوشتی در هوای سرد
از زمان شروع تولید تجاری جوجه های گوشتی در چند دهه پیش، این صنعت به سرعت در حل مسائل و مشکلات پرورش جوجه های گوشتی در آب و هوای گرم پیشرفت کرده است؛ اما به نظر می‌رسد برخی از تولیدکنندگان هنوز در ماه‌های زمستان که هزینه‌های سوخت عملکرد خوب را به چالشی واقعی تبدیل می‌کند، با مشکل مواجه هستند.
در این مقاله قصد داریم به استراتژی های پرورش طیور در هوای سرد بپردازیم.در ابتدا نکاتی در ارتباط با تغذیه طیور در هوای سرد مطرح کرده و سپس به تهویه سالن در فصل سرد می پردازیم.
استراتژی های تغذیه طیور در هوای سرد:
با توجه به سرما و بالا رفتن رطوبت در سالن پرورش جوجه ها در طول زمستان، سلامت روده می تواند تحت تأثیر کوکسیدیوز و چالش های باکتریایی و ویروسی قرار گیرد.در فصول سرد، متخصص تغذیه باید در تلاش باشد فرمول خوراک را طوری تنظیم کند تا به حفظ عملکرد، رطوبت کمتر بستر و بهبود کیفیت پا کمک کند.
توجه داشته باشید استفاده از کنسانتره به جای دان آماده در این فصول، امکان تنظیم فرمول خوراک را برای پرورش دهنده فراهم می کند. توصیه می‌کنیم برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با نحوه تهیه دان جوجه گوشتی، مقاله همه چیز در رابطه با تغذیه مرغ گوشتی را مطالعه بفرمایید و برای آشنایی با انواع کنسانتره های مرغ گوشتی کیمیاکاو بامداد و یا خرید کنسانتره روی لینک های زیر را کلیک کنید:
در ادامه چند استراتژی تغذیه‌ای در رابطه با فرمولاسیون خوراک جوجه های گوشتی در فصول سرد را با هم مرور می کنیم:
تنظیم مواد معدنی و الکترولیت
به طور معمول، یکی از اولین تغییراتی که متخصصان تغذیه در هوای سرد ایجاد می کنند، کاهش سدیم موجود در خوراک است. سدیم کمتر می تواند میزان مصرف آب و در نتیجه دفع آب و رطوبت بستر را کاهش دهد. تنظیم تعادل الکترولیت در زمستان باید بر اساس اهداف کیفی سلامت و رفاه پرنده و همچنین مسایل اقتصادی انجام شود. حداقل مقدار سدیم در جیره برای دستیابی به رشد مطلوب و FCR بهینه به میزان 0.19٪ در جیره اولیه و 0.15٪ در جیره های بعدی است؛ اما ممکن است این مقدار سدیم برای کنترل رطوبت بستر و کیفیت کف پا بالاتر از حد مطلوب باشد. به عبارت دیگر، اولویت‌های شما باید تعیین کنند که در هوای سرد مصرف سدیم را چقدر باید کمتر کرد؛ اما توجه به این نکته نیز مهم است که نباید با کاهش زیاد از حد سطح سدیم، مشکل دیگری ایجاد کرد.
علاوه بر سدیم، تحقیقات نشان داده است که سطوح پایین مواد معدنی کلسیم و فسفر نیز در هوای سرد باعث کاهش مصرف آب و در نتیجه کاهش دفع آب و رطوبت بستر کمتر می شود. ؛ اما باید توجه داشت که کاهش بیش از حد این مواد معدنی می تواند بر عملکرد تأثیر معکوس بگذارد.
تنظیمات پروتئین خام و اسید آمینه
افزایش سطح اسید آمینه، بالاتر از سطوح توصیه شده، باعث FCR بهتر، نرخ رشد بالاتر و بازده گوشت سینه بالاتر خواهد شد. از همین رو میزان اسید آمینه در جیره به موضوع اصلی اولویت های اقتصادی تبدیل می شود. در مقایسه با استفاده از اسیدآمینه سنتتیک، جیره های غذایی با پروتئین خام بالا باعث مصرف و دفع بیشتر آب و رسوب نیتروژن بیشتر در بستر می شود. بنابراین، اگر پرورش دهنده قادر به تطبیق بار رطوبت و آمونیاک ناشی از تغذیه با جیره های پروتئین خام بالاتر نباشد، بهتر است از خوراکی با میزان پروتئین خام کمتر استفاده کنند.
کاهش پروتئین خام و تکمیل جیره با سطوح بالاتر اسیدهای آمینه مصنوعی همچنین باعث کاهش دفع نیتروژن و اختلالات روده می شود. در واقع، تجربه نشان داده است که مصرف پروتئین خام، کمی کمتر از حد معمول باعث کاهش فشار به روده، به خصوص در هوای سرد می شود. البته باید به این نکته توجه داشت که کاهش گرمای متابولیک (تولید شده از هضم) که هنگام کاهش سطح پروتئین خام اتفاق می افتد را باید با تامین گرمای کافی در سالن پرورش جبران کرد.
جایگزینی سویا با پروتئین حیوانی
اگر بخشی از کنجاله سویای جیره با پروتئین حیوانی قابل اعتماد جایگزین شود، بهبود عملکرد و شرایط بستر را مشاهده خواهیم کرد. در هوای سرد، این استراتژی ابزار مفیدی خواهد بود زیرا پلی ساکاریدهای غیر نشاسته ای (NSP) و سطوح بالای پتاسیم موجود در کنجاله سویا می تواند به سیستم روده فشار وارد کند. به طور کلی، اگر بتوان کنجاله سویا در خوراک جوجه های گوشتی را با استفاده از پروتئین حیوانی از 31 درصد به 26 درصد کاهش داد و تمام اسیدهای آمینه را متعادل کرد، می توان عملکرد بهینه را حفظ و بستر را خشک تر کرد.بنابراین، جایگزینی پروتئین ابزار دیگری برای کمک به مبارزه با شرایط بد بستر در هوای سرد و در عین حال حفظ عملکرد خوب است.
- گرم کردن محیط یا تغذیه اضافی؟
استراتژی ای که بعضا برخی از پرورش دهندگان، برای کاهش هزینه استفاده می کنند، خاموش کردن هیتر و سیستم های گرمایشی برای کاهش مصرف سوخت است و در این شرایط بدون وجود هیچ منبع گرمایی دیگری، پرندگان در تلاش برای گرم ماندن، غذای بیشتری مصرف می کنند. اما بر اساس اطلاعات بدست آمده در مورد تقسیم انرژی قابل سوخت و ساز، در بهترین حالت استفاده از خوراک اضافی برای تولید گرمای بدن 40٪ کارآمد است و زمانی که دمای روزانه به زیر 10 درجه سانتیگراد برسد، ضریب تبدیل خوراک(FCR) بدتر می شود. پس همواره هزینه گرم نگهداشتن محیط از هزینه خوراک اضافی مصرفی کمتر خواهد بود و بهتر است به جای بیشتر کردن خوراک، محیط را گرمتر نگاه داشت.
افزایش میزان سطح انرژی در هوای سرد
برخی از متخصصان تغذیه در تلاش برای حفظ مصرف خوراک، رشد و FCR ثابت، انرژی(کالری) رژیم غذایی (نه پروتئین) را در هوای سرد افزایش می دهند. این کار پرهزینه است، اما هزینه کمتری نسبت به افزایش FCR دارد. از نظر تئوری، کالری اضافی، گرمای از دست رفته پرنده در محیط را بدون ایجاد پروتئین و مواد معدنی اضافی جبران می کند.تغذیه با استفاده از انرژی بیشتر منجر به مصرف آب کمتر می شود که به احتمال زیاد به دلیل مصرف میزان خوراک کمتر است.
مواد افزودنی
انواعی از مواد افزودنی به خوراک یا آب وجود دارد که رطوبت دفع شده را کاهش می دهد. بعضی از این مواد عبارتند از: بنتونیت، زردچوبه، عصاره یوکا و بتائین.
با اینکه نباید اثرات این مواد را نادیده گرفت، اما بایستی تلاش کرد تا با مدیریت و تغذیه اصولی و بدون هزینه مواد افزودنی، محیط سالن را کنترل کرد. با این حال، مواقعی وجود دارد که متخصص تغذیه باید برخی از این محصولات را امتحان کند.
پس از بررسی استراتژی های تغذیه طیور در هوای سرد، چند روش برای بهینه سازی تهویه زمستانه را بررسی خواهیم کرد:
استراتژی های تهویه بهینه برای جوجه های گوشتی در هوای سرد:
در طول زمستان، زمانی که دمای بیرون به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد، چالش‌های بزرگی برای حفظ دمای هدف بدون از دست دادن کیفیت مطلوب هوا ایجاد می‌شود.به ازای هر ساعتی که پرندگان دما و تهویه مطلوبی نداشته باشند، عملکرد ارزشمندی از دست خواهد رفت.
توجه به موارد زیر برای بهینه سازی و بهبود تهویه در فصول سرد مفید خواهد بود:
عایق سازی سالن
اگر سالن مرغداری به خوبی عایق بندی نشده باشد تهویه مناسب یا کنترل دما تقریبا غیرممکن است. هر گونه ترک، نشتی دریچه های فن، ورودی های نامناسب یا عایق بندی نامناسب سقف، توانایی کنترل فشار ساکن را کاهش می دهد. کنترل ضعیف فشار به این معنی است که درصد زیادی از هوای تازه از طریق نشتی وارد سالن می شود. در این حالت برای دستیابی به حجم و سرعت هوای صحیح در ورودی ها به ظرفیت بالاتر فن نیاز است که باعث تهویه بیش از حد و افزایش هزینه گرمایش می شود. علاوه بر این، حفظ دمای مورد نظر، به ویژه در شب، دشوار خواهد بود. نشتی ها همچنین منبع بادهای سرد هستند که ممکن است باعث مشکلات سلامتی پرندگان و بستر مرطوب شود.
سیستم تهویه
بهبود مستمر ژنتیکی منجر به افزایش متابولیسم و نرخ رشد می شود که به نوبه خود نیاز به اکسیژن را افزایش می دهد. این افزایش نرخ متابولیسم همچنین به معنای افزایش تولید گرمای متابولیکی، رسوب رطوبت در بستر از طریق مدفوع و سطوح تولید دی‌اکسید کربن است که همه این‌ها باید با سیستم تهویه حذف شوند.سیستم های تهویه برای مدیریت کیفیت هوا و سطوح رطوبت با استفاده از فن های تایمری طراحی شده اند. این سیستم ها مستقل از سیستم کنترل دما هستند و باید طوری طراحی و راه اندازی شوند که کیفیت هوا و کنترل رطوبت را برای رشد بهینه جوجه های گوشتی حفظ کنند.
با توجه به افزایش زمان کارکرد وسایل گرمایشی در طول زمستان، فشار بیشتری به سیستم تهویه وارد می شود زیرا سیستم گرمایش گاز زائد بیشتری تولید می کند.نکته ای که نباید از آن غافل بود این است که در طول زمستان، پرورش‌دهندگان تمایل به کاهش نرخ تهویه به عنوان وسیله ای برای حفظ دما و کاهش هزینه های انرژی دارند اما این امر می تواند باعث کیفیت پایین هوا شود.
در طول زمستان، به دلیل معضل حفظ دما و اطمینان از کیفیت مطلوب هوا، تامین پارامترهای کیفیت هوا بسیار چالش برانگیز است. هنگامی که ظرفیت گرمایش محدود است، تمایل به کاهش حداقل تهویه برای جلوگیری از اتلاف گرما وجود دارد. در این صورت، سطح دی اکسید کربن و رطوبت نسبی (RH) افزایش می یابد که تأثیر منفی بر رشد پرنده و شرایط بستر خواهد داشت. برنامه ریزی صحیح تهویه تنها ابزار موثر برای کنترل این پارامترها است.
کنترل سطح دی اکسید کربن
اکسیژن یک جزء مهم در فرآیندهای فیزیولوژیکی است و پرندگان برای عملکرد مطلوب به حداقل سطح اکسیژن نیاز دارند. در مرغداری، دی اکسید کربن به طور مداوم توسط پرندگان و سیستم گرمایشی بویژه در فصل زمستان به محیط اضافه می شود. سطح دی اکسید کربن باید کمتر از حداکثر محدوده 3000ppm نگه داشته شود زیرا افزایش سطوح دی اکسید کربن باعث جابجایی اکسیژن در سالن می شود. هنگامی که سطح دی اکسید کربن از حداکثر سطح 3000ppm یا 0.3٪ فراتر رود، در دسترس بودن اکسیژن کم می شود و در نتیجه پرندگان غیرفعال می شوند، مصرف خوراک و آب کاهش می یابد و خطر ابتلا به آسیت بیشتر می شود.
کنترل سطوح رطوبت نسبی (RH)
مانند دی اکسید کربن، رطوبت دائما توسط پرندگان و سیستم های گرمایشی گازی به مرغداری اضافه می شود. پرندگان از طریق تنفس، نوشیدن و مدفوع، رطوبت را به محیط اضافه می کنند. سوختن 1 متر مکعب گاز، 1 لیتر بخار آب به هوا اضافه می کند. اگر این رطوبت اضافه از سالن حذف نشود، RH افزایش می یابد و باعث ایجاد مشکلاتی از جمله بستر مرطوب می شود. RH باید تا حد امکان زیر 70درصد نگه داشته شود. تنها راه حذف رطوبت اضافی، افزایش دمای هوا و نرخ تبادل هوا است. با افزایش دمای هوا، ظرفیت نگهداری رطوبت آن نیز افزایش می یابد که به میزان قابل توجهی، میزان رطوبت قابل حذف با حداقل سیستم تهویه را افزایش می دهد.
ورودی ها و سیستم های گردش گرما
ورودی ها(INLET) احتمالاً مهمترین بخش در سیستم تهویه سالن هستند. تعیین موقعیت و طراحی ورودی ها، به طور قابل توجهی بر جهت هوای سرد ورودی تأثیر می گذارد. در بسیاری از مناطق جهان، هوای بیرونی در فصل زمستان علاوه بر دمای پایین، رطوبت بالایی نیز دارد. این هوای سرد و مرطوب قبل از رسیدن به پرنده ها، باید گرم شود. دمای هوا همیشه در نزدیکی سقف، گرم تر است، هوای سرد و مرطوب ورودی باید به سمت سقف هدایت شود و قبل از رسیدن به سطح پرنده با هوای گرم مخلوط شود.
در هوای سرد، ورودی های هوا باید فقط از بالا باز شوند و هوای ورودی را به سمت سقف سالن هدایت کنند. ورودی هایی که طراحی شده که از طرفین یا پایین باز شوند، مقدار قابل توجهی از هوای سنگین سرد را روی زمین هدایت می کنند. این هوای سرد منبع رطوبت و بستر مرطوب است.
علاوه بر اینلت ها، فن های گردشی هم نقش مهمی در سیستم تهویه دارند.طرح ها و تنظیمات مختلفی برای سیستم های گردش هوا وجود دارد. وظیفه اصلی یک سیستم فن گردشی، شکستن لایه بندی حرارت طبیعی در سالن است. با توجه به اینکه دیدن اختلاف 10 درجه سانتی گراد بین سطح سقف و کف غیر معمول نیست، این سیستم ها برای مخلوط کردن هوا از کف تا سقف و حذف مقدار قابل توجهی از رطوبت بستر طراحی شده اند.
حفظ عملکرد در هوای سرد می‌تواند چالش برانگیز باشد، اما می‌توان با رویکردی یکپارچه توسط مدیر فارم، پرورش دهنده، دامپزشک و متخصص تغذیه که وقت خود را برای ارزیابی و بحث در مورد بهترین گزینه‌ها صرف می‌کنند، به درستی انجام شود.