جوجه های گوشتی تجاری، در مقایسه با سایر تولیدات دامی دوره پرورشی کوتاه تری دارند. معمولا دوره تولید جوجه گوشتی در عرض 6 الی 7 هفته تکمیل می شود؛ اما این مدت برای دامداری 12 الی 13 ماه طول می کشد. مطالعات ژنتیکی بهبود قابل توجهی در عملکرد وزن زنده جوجه های گوشتی ایجاد کرده و منجر به کاهش سن کشتار شده است؛ تحقیقات نشان داده که سن کشتار به طور متوسط 0.75 روز در هر سال کاهش می یابد.
نکته ای که باید به آن توجه داشت این مسئله است که پس از طی این دوره 6 الی 7 هفته ای ، افزایش وزن و سرعت رشد پرنده در مقایسه با مقدار غذای مورد مصرفی بسیار کندتر می شود و ادامه پرورش جوجه گوشتی به صرفه نمی باشد، به همین دلیل سن کشتار باید به درستی تعیین شود تا از ضرر مرغدار جلوگیری شود.
اما چه سنی مناسب ترین سن کشتار محسوب می شود؟در این مقاله به بررسی طول دوره پرورش جوجه گوشتی و عوامل تاثیرگذار بر سن کشتار و اینکه در کشور ایران سن کشتار جوجه گوشتی معمولا چه سنی است، می پردازیم.
وقتی صحبت از سن کشتار طیور برای مصرف انسان می شود، چند عامل تعیین کننده اصلی وجود دارد، از جمله: سن ، وزن ، سویه
سن یک عامل تعیین کننده است ، پیش بینی بلوغ و وزن حیوان بر اساس سن آن، آسان است؛ اما از سوی دیگر، نژادهای مختلف با سرعت های متفاوتی بالغ می شوند. بنابراین سن ممکن است بهترین عامل تعیین کننده هنگام تصمیم گیری در مورد تاریخ کشتار نباشد
بسته به وزن مورد نیاز بازار، جوجه های گوشتی ممکن است در اوایل 35 روز (جوجه کبابی) و حداکثر تا 55-60 روز (به صورت مرغ تکه ای) برای کشتار آماده شوند. به دلیل افزایش تقاضا برای قطعات خام و محصولات فرآوری شده، تمایل به تولید جوجه های گوشتی بسیار سنگین وجود دارد، به طوری که سویه هایی که برای این گونه تولیدات استفاده می شوند، برای سرعت رشد و عملکرد گوشت سینه انتخاب می شوند و پرندگان در طی یک دوره پرورشی طولانی تر از دوره معمول پرورش می یابند.
عامل تاثیرگذار دیگر بر سن کشتار، سویه مرغ مورد پرورش است برخی از سویه های مرغ سریعتر از سایر سویه ها رشد می کنند. اگر طیوری که پرورش می دهید از دسته جوجه های گوشتی آهسته رشد مانند آرین باشد طبیعتا دوره پرورش طولانی تر خواهد بود.
برای اطلاعات بیشتر در مورد سویه های مرغ گوشتی تجاری رایج در ایران می توانید روی این لینک ها کلیک نمایید:راس،کاب،پلاس،آرین
درست است که همه عوامل گفته شده در تعیین سن کشتار نقش دارند اما می توان گفت، قیمت خوراک و قیمت جوجه یکروزه هم نقش تعیین‌کننده‌ای در سن کشتار دارد.
در مقاله ی جداگانه ای به بررسی خوراک مرغ گوشتی و روش های تهیه دان پرداخته ایم، در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر مقاله یِ همه چیز درباره تغذیه مرغ گوشتی را مطالعه نمایید.
وقتی موضوع از نظر اقتصادی ارزیابی می شود، این طور تصور می شود که طولانی شدن دوره پرورش جوجه گوشتی می تواند به عنوان یک مزیت به منظور افزایش وزن زنده و درآمد دیده شود.اما کاملا برخلاف این تصور، این وضعیت بهره وری را کاهش می دهد. و منجر به افزایش هزینه ها می شود. دلیل این امر آن است که افزایش وزن روزانه جوجه های گوشتی، پس از یک دوره زمانی معین کاهش می یابد اما مصرف خوراک و سایر نهاده ها افزایش می یابد.به همین دلیل برای جلوگیری از ضرر، دوره پرورش باید با رسیدن به حداکثر بازدهی متوقف شود.
همانطور که اشاره شد در جوجه های گوشتی، بعد از سن ۴۵ روزگی ضریب تبدیل، به طور ژنتیکی بالاتر خواهد رفت و این به نفع مرغدار نخواهد بود.
به عنوان یک قانون کلی، هر زمانی که قیمت گوشت تولیدی روزانه در سالن با هزینه ی نگهداری گله (هزینه دان، دارو و غیره) در همان روز در حالت یکسانی قرار بگیرند آن زمان از نظر اقتصادی بهینه ترین زمان تخلیه سالن خواهد بود.
در آمریکا، سن کشتار معمولا 47 روز است، در حالی که در اتحادیه اروپا سن کشتار 42 روز است. اما در کشور ما بدلایل مختلفی از جمله بالا بودن قیمت جوجه یک روزه، و فرهنگ مصرف مرغ درشت در جامعه، مدت پرورش مرغ گوشتی به 55-60 روز هم میرسد.
سن کشتار در کشور ما بالاتر از میانگین جهانی است و گاهی اوقات به 55 تا 60 روز هم میرسد. این امر به دلایل مختلفی اتفاق میفتد که به بررسی این عوامل خواهیم پرداخت:
افزایش طول دوره پرورش به بیش از ۴۲ روز، باعث افزایش ضریب تبدیل غذایی می گردد به این معنی که به ازای هر گرم افزایش وزن، میزان خوراک بیشتری توسط پرنده مصرف می شود و با توجه به اینکه هزینه تغذیه بیش از ۷۰ درصد هزینه تولید مرغ گوشتی را تشکیل می دهد در نتیجه هزینه تمام شده گوشت مرغ افزایش می یابد.
با رشد بیش از حد ماهیچه‌های جوجه‌های گوشتی، فشار زیادی بر مفاصل وارد میشود که منجر به تغییر شکل‌های دردناک میشود. قلب مرغ اغلب قادر به تحمل توده بدن خود نیست و به دلیل عدم هماهنگی بین رشد عضلات و رشد اندامهای حیاتی باعث اختلالات قلبی و عروقی پرنده شده و در نتیجه افزایش بیماری، تلفات و نیاز به مصرف دارو را باعث می گردد که این مسئله علاوه بر افزایش هزینه های مرغداری سلامت مصرف کنندگان را نیز به خطر می اندازد.
در پرورش طولانی مدت مرغ گوشتی، تولید چربی در بدن پرنده بیشتر شده بنابراین افزایش وزن بدست آمده ناشی از افزایش چربی خواهد بود که این امر مشکلات متعددی را به همراه دارد. از جمله اینکه ضریب تبدیل خوراک به چربی در مقایسه با تبدیل خوراک به گوشت بالاتر است یعنی اینکه پرنده برای تولید هر گرم چربی در بدن خود خوراک بیشتری نسبت به تولید گوشت مصرف می کند که این مسئله علاوه بر زیان اقتصادی مرغدار بدلیل اینکه چربی لاشه، فساد پذیری سریع تری دارد می تواند منجر به بوی نامطبوع در گوشت مرغ در طول مدت نگهداری شود و بازار پسندی محصول را به شدت کاهش دهد از طرف دیگر بدلیل دور ریز چربی های لاشه در موقع مصرف، ضرر مصرف کننده را نیز به همراه خواهد داشت.
با افزایش طول دوره پرورش، تعداد دوره پرورش مرغ گوشتی در طول یکسال کاهش می یابد و این امر هزینه فرصت از دست رفته ای را در بر می گیرد که اکثر تولیدکنندگان به آن بی توجه هستند و در دراز مدت به ضرر مرغدار خواهد بود.
با افزایش دوره پرورش جوجه گوشتی، بدلیل مرطوب شدن زیاد بستر، چسبندگی بستر بیشتر اتفاق می افتد؛ که به افزایش کوکسیدیوز، سوختگی مفصل خرگوشی و افت کیفیت لاشه و نیز حذف قسمت هایی از لاشه در کشتارگاه منجر می شود. لازم بذکر است علایم موارد مذکور به جز در حالت حاد قابل مشاهده نبوده ولی به صورت پنهان تاثیر منفی در سلامت و رشد پرنده خواهند داشت.
